Tojad - roślina trująca - wygląd, cechy charakterystyczne, uprawa

Tojad, choć jest niezwykle atrakcyjną rośliną ozdobną o pięknych kwiatach, kryje w sobie potencjalne zagrożenie związane z jej trującymi właściwościami. Pomimo swojej urody i historycznych zastosowań leczniczych, obecnie wykorzystywany jest jedynie w homeopatii. Jest to roślina licząca 320 gatunków - w Polsce kilka z nich jest pod ochroną. W poniższym artykule przedstawimy jak rozpoznać tojad, na co zwracać uwagę, kiedy zachować szczególną ostrożność oraz doradzimy co robić w przypadku podejrzenia zatrucia tojadem.

Tojad - roślina trująca

Tojad, znany również jako mordownik lub wilcze ziele, jest byliną z rodziny jaskrowatych, która zazwyczaj osiąga wysokość przekraczającą metr. Charakteryzuje się zwartym, nierozgałęzionym habitusem oraz dużymi, zazwyczaj ząbkowanymi liśćmi. Wśród popularnych odmian tojada znajdziemy:

• - Tojad mocny, inaczej znany jako mordownik
• - Tojad niebieski
• - Tojad ogrodowy
•  

Pochodzenie i występowanie

• Tojad, znany również jako wilcze ziele, to gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych, który występuje w strefie umiarkowanej na obszarze Europy i Azji. W Polsce można go spotkać głównie w obszarach górskich, takich jak Sudety i Karpaty, w szczególności w rejonach takich jak Gubałówka, Babia Góra i Barania Góra. Jednak to nie jedyne miejsca, gdzie można napotkać tojad, ponieważ jego dzikie formy można również dostrzec na obszarach niżowych w Polsce. Ludowa nazwa "tojad mordownik" doskonale oddaje niebezpieczne właściwości tej rośliny, wynikające z trujących substancji w niej zawartych, które potencjalnie mogą zagrażać życiu ludzkiemu.

Kształt i wygląd

Tojad to roślina mogąca osiągnąć wysokość nawet do 150 cm wysokości. Łodyga tej rośliny jest gruba i pozbawiona miękiszu, co nadaje jej sztywności.

Liście tojadu są skrętnie rozmieszczone i przypominają swoim kształtem nieco ludzką dłoń. Są one duże i głęboko podzielone na segmenty o ząbkowanych brzegach.

Tojad ma kilka charakterystycznych cech, z których najbardziej wyrazistą jest wygląd jego kwiatów. Zazwyczaj są one intensywnie zabarwione i przyjmują różne odcienie głębokiej kolorystyki, takie jak niebieski, purpurowy lub fioletowy. Co ciekawe, istnieją również odmiany tojadu, które posiadają białe płatki kwiatów. Kwiaty Tojadu zbierają się one w zwisające grona, osiągając przy tym długość do 5 cm oraz szerokość do 2 cm. Warto zaznaczyć, że wygląd kwiatów może nieco się różnić w zależności od danego gatunku tojadu, ale ogólny kształt kwiatów jest raczej dość charakterystyczny dla tej rośliny.

Jednak nie tylko intensywne barwy pąków czynią tojad charakterystycznym. To roślina, która kwitnie przez długi okres, praktycznie przez całe lato. Pierwsze oznaki kwitnienia pojawiają się już w lipcu, a kwiaty kontynuują swoje piękne pokazy aż do września. Ta długotrwała obecność kolorowych kwiatów sprawia, że tojad jest popularnym wyborem w ogrodach, dodając uroku i koloru latem. Po zakończeniu okresu kwitnienia tojadu, rozwijają się mieszki, które zawierają drobne nasiona o gładkich ściankach. Te nasiona rozsiewają się naturalnie przez całą jesień i zimę.

Tojad - uprawa

Mimo iż tojad należy do roślin trujących obecnych w naszym kraju, często staje się popularnym wyborem jako ozdoba ogrodu. Jego efektowne kwitnienie sprawia, że jest on ceniony przez wielu ogrodników. Warto podkreślić, że tojad preferuje żyzne gleby, choć miejsce, na którym rośnie, nie powinno być zbyt nasłonecznione. Należy dbać o stałą wilgotność podłoża, a wszelkie zabiegi pielęgnacyjne, szczególnie przycinanie pędów, należy wykonywać w sposób zapewniający bezpieczeństwo dla ciała, stosując rękawice ochronne.

Tojad to trująca roślina!

Pomimo pięknego wyglądu, tojad to wyjątkowo trująca roślina, a trucizna zawarta w jej wszystkich częściach, zwłaszcza w korzeniach i nasionach, to potężne związki akonityny. Tojad należy do jednych z najbardziej toksycznych roślin, a już niewielka ilość akonityny zawartej w tej roślinie może mieć poważne skutki dla zdrowia.

Spożycie nawet minimalnej dawki akonityny, obecnej w tojadzie, początkowo może prowadzić do pobudzenia organizmu. Jednak szybko zmienia się to w paraliż nerwów czuciowych i ruchowych, co w konsekwencji może doprowadzić do zatrzymania oddechu poprzez unieruchomienie mięśni oddechowych. To także może prowadzić do zatrzymania akcji serca i w skrajnych przypadkach do śmierci.

Warto podkreślić, że akonityna może również przenikać przez skórę, co podkreśla konieczność unikania bezpośredniego kontaktu z sokiem tojadu. Dlatego ostrożność w obchodzeniu się z tą rośliną jest kluczowa z uwagi na jej potencjalne zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.

Objawy zatrucia Tojadem

Warto wyjątkowo uważać na kontakt z tojadem, a jeśli ktoś decyduje się na jego uprawę, konieczne jest zachowanie skrajnej ostrożności i zabezpieczenie ciała przed ewentualnym kontaktem z rośliną. Szczególnie ważne jest, aby zrezygnować z uprawy mordownika w miejscach, gdzie przebywają dzieci lub zwierzęta, gdyż roślina ta należy do jednych z najbardziej niebezpiecznych w naszym regionie.

Objawy zatrucia tojadem mogą być poważne i dlatego należy unikać zbliżania się do niego. Wilcze ziele zawiera akonitynę, organiczny związek chemiczny, który może przenikać przez skórę, nawet bez konieczności spożywania rośliny.

Najbardziej niebezpieczne są korzenie i nasiona tojadu. Dotknięcie ich mogłoby spowodować piekący ból. W przypadku spożycia tojadu mocnego, pierwszymi objawami zatrucia byłyby zwykle wymioty i biegunka. Następnie moglibyśmy doświadczać drętwienia i mrowienia w różnych częściach ciała, a także trudności w przełykaniu i mówieniu. Nasz wzrok mógłby znacząco się pogorszyć, a w skrajnych przypadkach mogłyby pojawić się nawet wymioty z obecnością krwi. Zatrucie tojadem mocnym może prowadzić do tragicznych konsekwencji, włączając w to potencjalnie śmiertelny wynik. Dlatego też należy być niezwykle ostrożnym w obecności tej trującej rośliny.

Co robić w przypadku podejrzenia zatrucia tojadem?

Podejrzenie zatrucia tojadem jest poważnym zagrożeniem dla zdrowia i życia, dlatego ważne jest, aby działać szybko i skutecznie. W przypadku jakichkolwiek objawów zatrucia tojadem, takich jak wymioty, nudności, drętwienie, trudności w oddychaniu czy zaburzenia rytmu serca, niezwłocznie zadzwoń na numer alarmowy, czyli 112. Jeśli natomiast doszło do kontaktu skóry z sokiem tojadu, natychmiast przemyj dotknięte miejsce obficie wodą i mydłem. Następnie zabezpiecz rany i otwarte skaleczenia przed dalszym zakażeniem.

Tojad - krzyżówka - roślina trująca

Dzięki swojej unikalności, tojad stanowi interesujący element łamigłówek słownych i często pojawia się jako wyzwanie dla entuzjastów krzyżówek. Pomaga również zwiększyć wiedzę na temat roślin, a także podkreśla konieczność ostrożności w obchodzeniu się z trującymi gatunkami, takimi jak tojad.

W krzyżówkach, hasło "tojad" jest zazwyczaj opisane jako "roślina trująca" lub "bylina z pięknymi kwiatami". Inne hasła na które odpowiedź może stanowić Tojad, to: mordownik, akonit oraz akonityna.

Zobacz też: 

Trujące rośliny doniczkowe - przegląd, lista, zdjęcia